فهرست سرفصل ها
تاریخچه گیاه گوجه فرنگی
گوجه فرنگی یکی از سبزیجات و با میوه‌ای سرخ رنگ و خوش‌بو و آبدار است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است که طی دورهٔ استعماری اسپانیا به سایر نقاط جهان منتقل گردید. انواع مختلف این گیاه امروزه در سراسر جهان پرورش داده می‌شود. البته گوجه فرنگی از نظر علم باغبانی و نداشتن هسته در دسته سبزیجات به حساب می آید.
این میوه امروزه به روش‌های مختلفی، به‌طور خام یا به‌عنوان یکی از مواد لازم برای تهیهٔ غذا، انواع سس و نوشیدنی مصرف می گردد و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم بسیاری از کشورها را شکل می‌دهد. کشت این گیاه به شکل کلی، مساحتی حدود 3 میلیون هکتار را به خود اختصاص داده است، که نزدیک به یک سوم کل مساحت مربوط به کشت تره‌بار در جهان است.
با وجود این که گوجه فرنگی در علم گیاه‌شناسی یک میوه تلقی می‌شود، در علم کشاورزی اغلب به‌عنوان تره‌بار شناخته می‌شود. گوجه فرنگی به تیرهٔ بادنجانیان تعلق دارد و از گیاهان چند ساله است. به علت اهمیت اقتصادی، این گیاه موضوع تحقیق و پژوهش‌های بسیاری قرار گرفته است و در علم ژنتیک به‌عنوان یکی از گیاهان الگو شناخته می‌شود. تحقیقات انجام شده بر این گیاه در سال 1990 به تولید نخستین نوع تراریختهٔ مجاز برای مصرف و تجارت در ایالات متحده آمریکا انجامید.
کشت گوجه فرنگی با نوار تیپ آبیاری قطره ای
امروزه سیستم آبیاری قطره‌ای با نوار تیپ، به یک روش استاندارد برای تولید محصول گوجه فرنگی تبدیل شده است. البته می‌توان از مالچ پلاستیکی برای تکمیل روش آبیاری قطره‌ای استفاده کرد. کارشناسان حوزه آبیاری، همواره توصیه می‌کنند برای افزایش بهره‌وری در آبیاری از مالچ پلاستیکی استفاده گردد. از مهمترین مزیت‌های استفاده از آبیاری قطره‌ای مصرف آب کمتر و بهره‌وری بیشتر این روش است.
مطالعات انجام شده اخیر در این حوزه نشان می‌دهد که سبزیجاتی که توسط سیستم آبیاری قطره‌ای آبیاری شده‌اند، 40% آب کمتری را مصرف کرده‌اند. هم‌چنین وجود مطالعات گسترده‌ای حاکی از افزایش قابل توجه عملکرد آبیاری قطره‌ای با مالچ پلاستیکی در مقایسه با روش آبیاری تحت فشار در مورد محصول گوجه‌فرنگی وجود دارد.
بهترین روش آبیاری گوجه فرنگی
توصیه یکتا دریپ در خصوص ابیاری گوجه، استفاده از روش آبیاری با نوار تیپ است چرا که بازدهی بسیار بالایی نسبت به روش های سنتی مانند غرقابی برای کشاورز به همراه دارد.
فاصله نوار تیپ در گوجه چقدر باید باشد؟
برای کاشت گوجه فرنگی با کمک نوار تیپ باید بوته را در دو طرف نوار بکاریم و فاصله بوته ها از هم 20 سانتی متر باشد. این نوارها باید به اندازه 150 سانتی متر از هم فاصله داشته باشند. اگر شما می خواهید بهترین بهره وری را از کشت این محصول ببرید باید نوار تیپ را با مالچ پلاستیکی استفاده کنید.
| نوع گیاه | فاصله خالی مسیر تراکتور | فاصله نوار تیپ ها از یکدیگر | فاصله روزنه های نوار تیپ |
| گوجه | 150 الی 200 سانتیمتر | 2 ردیف 15 سانتیمتری بذر و با ردیف کناری 150 سانتیمتر | 20 سانتیمتر |
نیاز آبی گیاه گوجه فرنگی
در هنگام آبیاری محصول گوجه فرنگی باید به تبخیر و تعرق گیاه توجه کرد. عواملی که بر تعرق و تبخیر گیاه تاثیر می‌گذارند عبارتند از:
- مرحله رشد گیاه
- دما
- رطوبت نسبی
- تابش خورشید
- سرعت باد
- فاصله بین گیاهان
بهترین زمان برای آبیاری گیاه گوجه‌فرنگی
به جهت کاهش تاثیرات تبخیر و تعریق، در اوایل صبح توصیه می‌گردد. دقت کنید که آبیاری شبانه ایده خوبی برای آبیاری گوجه‌فرنگی نیست. آبیاری شبانه و شاخ و برگ مرطوب، ممکن است منجر به بروز برخی از بیماری‌ها در گیاه شوند. سعی کنید از آبیاری در میانه روز اجتناب کنید تا تاثیرات تبخیر و تعرق نیز به حداقل رسد و البته اثرات ذره بینی روی گیاه ایجاد نگردد.
تاثیر نوار تیپ آبیاری قطره ای بر روی رشد گیاهان
به‌هنگام کاشت گوجه باید بلافاصله 6 الی 7 میلیمتر آبیاری شده از رطوبت کافی خاک اطمینان حاصل گردد. پس از به وجود آمدن ریشه، رطوبت خاک حداقل باید تا عمق 30 سانتیمتری تامین گردد. معمولا خاک‌های شنی دارای ظرفیت حفظ رطوبت پایین و در حدود 21 الی 30 میلیمتر در هر 30 سانتیمتر خاک را دارند و این درحالی می‌باشد که خاک‌های رسی قابیلت حفظ رطوبت تا 45 الی 51 میلیمتر در هر 30 سانتیمتر خاک را هم دارند.
پرورش دهندگان نباید اجازه دهند که رطوبت خاک به زیر 50% کاهش یابد. توجه نمایید که در هر مرتبه آبیاری لازم می‌باشد که بین 10 تا 20 درصد حجم آبیاری را افزایش داده که تاثیر تبخیر و تعرق را جبران نمایید. نیاز آبی محصول به شدت به تبخیر و تعرق وابسته است. بطور کلی در حالت آبیاری تحت فشار محصول در اوج نیاز آبی در خاک‌های شنی 2 الی 3 مرتبه در هفته برابر 15 میلیمتر و در خاک‌های رسی حدود 30 الی 31 میلیمتر هر 5 روز یکبار نیاز به آبیاری دارند. محصول گوجه‌فرنگی بین 1 الی 1.5 اینچ آب در هفته نیاز دارد.
فشار مورد نیاز نوار تیپ آبیاری قطره ای
توصیه‌های کاربردی درباره دمای آبیاری گوجه فرنگی
آبیاری زمین می‌تواند منجر به خنک شدن زمین کشاورزی بین 2 الی 5 درجه سانتیگراد شود، این عمل به خصوص در حالتی که آب آبیاری خنک باشد بیشتر ملموس خواهد بود. این خنک شدن زمین شاید در تابستان عملی مفید تلقی شود، اما باید دقت کرد که در اوایل فصل و در حالتی که دمای خاک 15 درجه سانتیگراد و یا پایین‌تر باشد بایستی احتیاط کرد، زیرا خاک خنک و دمای پایین، رشد محصول را کند می کند.
